Annales Cambriae
The earliest version entered in Harleian MS 3859 at the end of Nennius. Two later versions are transcribed in other MSS. The Harleian MS is laid out in narrow columns. A complete cycle (see Nennius 16) of 532 years plus one is written out, each year beginning a new line, marked as 'an(nus)', and every tenth year numbered. Years L and LX are both noted a year too early, while a year too many is accidentally added to the decades beginning CLX, CCXX, CCL, CCLXXX, CCCXL and CCCLX. There are no entries against most of the first years of the last 33, and many other years are also blank. Reckoning backwards from the numerous known dates of later centuries, the 533 years should extend from 444 to 977, and modern editors have inserted these dates, in arabic numerals. They are here retained, for purposes of reference, though it is probable the cycle was intended to begin in 447 rather than 444. Additional entries and detail contained in MS 'B', and absent from the Harleian text, are added between +...+, with one entry from MS 'C' in double ++...++. (John Morris) |
+447 an. Dies tenebrosa sicut nox +
an. an. an. an. an. an. an. an.
453 an. Pasca commutatur super diem dominicum cum papa leone episcopo Romae.
454 an.X Brigida sancta nscitur.
an. an.
457 an. Sanctus Patricius ad Dominum migratur.
an. an. an. an. an. an. an.XX an. an. an.
+458 an. S. Dewi nascitur anno tricesimo post discessum Patricii de Menevia. +
468 an. Quies Benigni episcopi.
an. an. an. an. an. an.XXX an. an. an. an. an. an. an. an. an. an.XL an. an. an. an. an. an. an. an. an.L an. an. an. an. an. an.
501 an.Episcopus Ebur pausat in Christo anno CCCL aetatis suae.
an. an. an.LX an. an. an. an. an. an. an. an. an. an. an.LXX an.
516 an. Bellum Badonis, in quo Arthur portavit crucem Domini nostri Jhesu Christi tribus diebus et tribus noctibus in humeros suos et Brittones victores fuerunt.
an. an. an. an.
521 an. Sanctus Columcille nascitur.
Quies Sanctae Brigidiae.
an. an. an.LXXX an. an. an. an. an. an. an. an. an. an.XC an. an.
537 an. Gueith Camlann in qua Arthur et Medraut corruerunt, et mortalitas in Britannia et in Hibernia fuit.
an. an. an. an. an.
544 an. C. Dormitatio Ciarani.
an. an.
547 an. Mortalitas magna in qua pausat Mailcun rex Genedotae. +Unde dicitur, "Hir hun Wailgun en llis Ros". Tunc fuit wallwelen.
an. an. an. an. an. an. an.CX an. an. an.
558 an. Gabran filius Dungart moritur.
an. an. an.
562 an. Columcille in Britannia exiit.
an. an.CXX an. an. an. an. an. an.
+565 an. Navigatio Gildae in Hybernia.+
+569 an.Synodus Victoriae apud Brittones congregatur.
+570 an. Gildas +Britonus sapientissimus+ obiit.
an. an.
573 an. bellum Armterid [inter filios Elifer et Guendoleu
filium Keidiau; in quo bello Guendoleu cecidit; Merlinus insanus effectus est].
574 an. CXXX Brendan Byror dormitatio.
an. an. an. an. an.
580 an. Guurci et Peretur [filii Elifer] moritur
an. an. an. an.
584 an. CLX Bellum contra Euboniam et depositio Danielis Bancorum.
an. an. an. an.
589 Conversio Constantini ad Dominum.
an. an. an. an. an.CL
+594 an. Edilbertus in Anglia rexit.+
595 an. Columcille moritur.
Dunaut [filius Pabo] rex moritur.
Augustinus Mellitus Anglos ad Christum convertit.
an. an. an. an. an.
601 an. Sinodus Urbis Legion.
Gregorius obiit in Christo.
David episcopus Moni Judaeorum.
an. an. an.CLX an.
606 an. Deposition Cinauc episcopi.
607 an. Aidan map Gabran moritur.
an. an. an. an. an.
612 an. Conthigirni obitus et Dibric episcopi.
613 an. Gueith Cair Legion, et ibi cecidit Selim filii Cinan.
Et Jacob filii Beli dormitatio.
an.CLXX an.
616 an. Ceretic obiit.
617 an. Etguin incipit regnare.
an. an. an. an. an. an.
624 an. CLXXX Sol obscuratus est.
an.
626 an. Etguib baptizatus est, et Run filius Urbgen baptizavit eum.
627 an. Belin moritur.
an.
629 an. Obsessio Catguollaun regis in insula Glannauc.
630 an. Guidgar venit et non redit.
Kalendis januariis Gueith Meicen; et ibi interfectus est Etguin cum duobus filiis suis; Catguollaun auten victor fuit.
631 an. Bellum Cantscaul in quo catguollaun corruit.
632 an. Strages Sabrinae et jugulatio Iudris.
an. an.CXC an. an. an. an. an. an. an. an. an.
644 an. CC Bellum Cocboy in quo Oswald rex Nordorum et Eoba rex Merciorum corruerunt.
645 an. Percussio Demeticae regionis, quando coenobium David incensum est.
an. an. an. an.
+649 an. Guentis strages.+
650 an. Ortus stellae.
an. an. an.CCX an.
656 an. Strages Gaii campi.
657 an. Pantha occisio.
658 an. Osguid venit et praedam duxit.
an. an.
661 an. Commene fota.
662 an. Brocmail +Escithrauc+ moritur.
an. CCXX
665 an. Primum Pasca apud Saxones celebratur.
Bellum Badonis secundo
Morcant moritur
an. an. an.
669 an. Osguid rex Saxonum moritur.
an. an. an. an. an. an.CCXXX an.
676 an. Stella mirae magnitudinis visa et per totum mundum lucens.
an. an. an. an. an.
682 an. Mortalitas magna fuit in britannia, in qua Catgualart filius Catguolaun obiit.
683 an. Mortalitas +fuit+ in Hibernia.
684 an. CCXL Terrae motus in Eubonia factus est magus.
an. an. an. an.
689 an. Pluvia sanguinea facta est in Britannia, et +in Hybernia+ lac et butirum versa sunt in sanguinem
an. an. an. an. an.CCL an. an. an. an. an. an. an. an. an. an.
704 an. CCLX Alchfrit rex Saxonum obiit.
Dormitatio Adomnam,
an. an. an. an. an. an. an. an. an.
714 an. CCLXX Nux lucida fuit sicut dies.
Pipinus major, rex Francorum, obiit in Christo.
an. an.
717 an. Osbrit rex Saxonum moritur
718 an. Consecratio Michaelis archangeli +in monte Gargano+ ecclesiae.
an. an.
721 an. Aestas torrida.
722 an. Beli filius Elfin moritur. Et bellumHehil apud Cornuenses, GueithGartmailauc, Cat Pencon, apud dexterales Brittones, et Brittones voctores fuerunt in istis tribus bellis.
an. an.CCLXXX an. an. an.
728 an. Bellum montis Carno.
an. an. an. an. an. an. an.CCXC
735 an. Beda presbiter dormit.
736 an. Ougen rex Pictorum obiit.
an. an. an. an. an. an. an. an.CCC an. an. an. an. an.
750 an. Bellum inter Pictos et Brittones, id est Gueith Mocetauc. Et rex eorum Talargan a Brittonibus occiditur.
Teudubr filius Beli moritur.
an. an. an.
754 an. CCX Rotri, rex Brittonum, moritur.
an. an.
757 an. Ethwald rex Saxonum moritur.
an. an.
760 an. Bellum inter Brittones at Saxones, id est Gueith Hirford, et Dunnaugal filius Teudubr moritur.
an. an. an. an.CCCXX an. an. an.
768 an. Pasca commutatur apud Brittones +super dominicam diem+ emendante Elbodugo homine Dei.
an. an. an. an. an. an.CCCXXX
775 an. Fernmail filius Judhail moritur.
776 an. Cenioyd rex Pictorum obiit.
777 an. Cudberth abbas moritur.
778 an. Vastatio Brittonum dexteralium apud Offa.
an. an. an. an. an.
784 an. CCXL Vastatio Brittonum cum Offa in aestate.
an. an. an. an. an. an. an. an. an. an. an.CCCL
796 an. +Vastatio Reinuch ab Offa+ Primus adventus gentilium apud dexterales ad Hiberniam.
797 an. Offa rex Merciorum et Morgetiud rex Demetorum morte moriuntur, et bellum Rudglann.
an.
798 an. Caratauc rex Guenedotae apud Saxones jugulatur.
an. an. an. an. an. an.CCLX an. an.
807 an. Arthgen rex Cereticiaun moritur. +Eclipsis solis.+
808 an. Regin rex Demetorum et Catell +rex+ Povis moriuntur.
809 an. Elbodug archiepiscopus Guenedotae regione migravit ad Dominum.
810 an. +Luna obscuratur.+ Combustio Miniu. +Mortalitas pecorum in Brittannia.+
811 an. Eugein filius Margetiud moritur.
812 an. Decantorum arx ictu fulminis comburit.
813 an. Bellum inter Higuel +et Kinan. Howel+ victor fuit.
an.
814 an. CCCLXX Tonitruum magnum fuit et incendia multa fecit.
Trifun filius Regin moritur.
Et Griphiud filius Cincen dolosa dispensatione a fratre suo Elized post intervallum duorum mensium interficitur.
Higuel de Monia insula triumphavit et Cinan de ea expulit cum contritione magna exercitus sui.
an.
816 an. Higuel de Monia expulsus est ++a Kenan.++
Cinan rex moritur.
+Saxones montes Ereri et regum Roweynauc invaserunt.+
817 an. Gueith Lanmaes.
an. an. an. an.
818 an. +Ceniul regiones Demetorum vastavit.+
an. an. an. an.
822 an. Arcem Decantorum a Saxonibus destruitur et regionem Poyvis in sua potestate traxerunt.
an. an.CCCLXXX
825 an. Higuel moritur.
an. an. an. an. an.
831 an. +Eclipsis lunae.+ Laudent moritur et Saturnbiu Hail Miniu moritur.
an. an. an.CCCXC an. an. an. an. an.
840 an. Nobis episcopus in Miniu regnavit.
an.
842 an. Iudguollaun moritur.
an.
844 an. CCCC Mermin moritur. Gueith Cetill.
an. an. an.
848 an. Gueit Finnant. Judhail rex Guent a viris Broceniauc occisus est.
849 an. Mouric occisus est a Saxonibus.
850 an. Cinnen a gentilibus jugulatur.
an. an.
853 an. Mon +est+ vastata a gentilibus nigris.
854 an. CCCCX Cinnen rex Povis in Roma obiit.
an.
856 an. Cenioyth rec Pictorum moritur. Et Jonathan princeps Opergelei moritur.
an. an. an. an. an.
860 an. +Mail Eachlen obiit.+
862 an. Catgueithen expulsus est.
an.
864 an. CCCCXX Duta vastavit Gliuisigng.
865 an. Cian Nant Nimer obiit.
866 an. Urbs Ebrauc vastata est, id est Cat Dub Gint.
an. an.
869 an. Cat Brin Onnen.
870 an. Arx Alt Clut a gentilibus fracta est.
871 an. Guoccaun mersus est, rex Cereticiaun.
an.
873 an. Nobis +episcopus+ et Mouric moriuntur. Gueith Bannguolou.
an.CCCCXXX
874 an. +Llunweth episcopus consecratur.+
875 an. Dungarth rex Cerniu, +id est Cornubiae,+ mersus est.
876 an. Gueith Diu Sul in Mon.
877 an. Rotri et filius ejus Guriat a Saxonibus jugulatur.
878 an. Aed map Neill moritur.
an.
880 an. Gueit Conguoy. Digal Rotri a Deo. +Gueit Conani.+
an.
882 an. Catgueithen obiit.
an. an.CCCXL
885 an. Higuel in Roma defunctus est.
887 an. Cerball defunctus est.
889 an. +Subin Scottorum sapientissimus obiit.+
892 an. Himeyd moritur.
894 an. CCCCL Anaraut cum Anglis venit vastare Cereticiaun et Strat Tiui.
895 an. Nordmani venerunt et vastevarunt Loycr et Bricheniauc et Guent et Guinnliguiauc.
an. an. an. an.
896 an. +Panis in Hibernia defecit. vermes de aere ceciderunt talpae similes cum duobus dentibus qui totam comederunt: qui ejecti sunt jejunio et oratione.+
898 an. +Elstan rex Saxonum obiit.+
900 an. Albrit rex Giuoys moritur.
an.
902 an. Igmunt in insula Mont venit et tenuit Maes Osmeliaun.
903 an. +Merwyn filius Rodri obiit et+ Loumarch filius Himeid moritur.
904 an. CCCCLX Rostri +filius Heweid+ decollatus est in Arguistli.
an.
906 an. Gueith Dinmeir et Miniu fracta est.
907 an. Guorchiguil +episcopus+ moritur +et Cormuc rex.+
908 an. Asser +episcopus+ defunctus est.
909 an. Catell +filius Rodri+ rex moritur.
an. an. an.
913 an. Otter venit +in Brittaniam.+
an. CCCCLX
915 an. Anaraut rex +Brittonum+ moritur.
an.
917 an. Aelfled regina obiit.
an.
919 an. Clitauc rex occisus est.
an.
921 an. Gueith Dinas Neguid.
an. an. an.CCCCLXXX an. an. an.
928 an. Higuel rex perrexit ad Romam. +Helena obiit.+
an. an. an. an. an. an.CCCCXC an. an. an.
935 an. +Grifinus filius Oweyn obiit.+
938 an. Bellum Brune.
939 an. Himeid filius Clitauc et Mouric moritur.
941 an. Aedelstan +rex Saxonum+ moritur.
an.
942 an. Abloyc rex moritur.
943 an. Catel filius Artmail veneno moritur.
Et Iudgual +filius Rodri+ et filius Elized a Saxonibus occiduntur.
944 an. D Lunberth episcopus in Miniu obiit.
an.
945 an. +Morleis episcopus obiit.+
946 an. Cincenn filius Elized veneno periit.
Et Eneuris eoiscopus Miniu obiit.
Et Strat Clut vastata est a Saxonibus.
947 an. Eadmund rex Saxonum jugulatus est.
an. an.
950 an. Higuel rex Brittonum +scilicet Bonus+ obiit.
951 an. Et Catguocaun filius Ovein a Saxonibus jugulatur.
Et bellum Carno +inter filios Hoeli et filios Idwal.+
an. an.
952 an. +Iago et Idwal filii Idwal vastaverunt Dewet.+
954 an. DX Rotri, filius Higuel, moritor.
an. an. an. an. an. an. an. an. an. an.DXX an. an. an. an. an. an. an. an. an. an.DXXX an. an. an.
_____________________________________________________________
Nennius: British History and The Welsh Annals. Edited and translated by John Morris (London and Chichester: Phillimore, 1980), pp.85-91.